Nederland staat voor de uitdaging om voldoende woningen te bieden in aansluiting op demografische ontwikkelingen en de transformatie in het sociale domein.
Een veilige, betaalbaer, gezonde, comfortabel en flexibele plek om te wonen is van groot belang.
Het aantal 65-plussers groeit t/m 2040 met 1,5 miljoen mensen. Dat zijn er 50% meer dan in 2017. Zij zijn gezonder, sociaal actiever dan de voorgaande generaties.
De sociale trend is dat 65-plussers langer zelfstandig blijven wonen, en daarbij eisen stellen op het gebied van wooncomfort, adequate zorg en service op maat.
Het aantal huizen dat geschikt is om langer zelfstandig thuis te blijven wonen, blijft achter bij de groei van het aantal 65-plussers. Het tekort loopt op van 86.000 woningen nu, naar 750.000 woningen in 2040.
Als thuis wonen niet langer gaat, is een passend aanbod van zorginstellingen en ziekenhuizen noodzakelijk. Daar is nog veel ruimte voor verbetering op het gebied van energiebesparing, wooncomfort en inrichting op de toenemende (intensievere) zorgvraag.
Uitdaging
Het ontbreekt aan inzicht in de maatschappelijke effecten van toenemende veroudering.
De maatschappelijke uitdaging ligt bij het verlagen van de zorgkosten per inwoner in relatie tot het bieden van de beste passende zorg in een adequate toekomstbestendige vastgoedomgeving.
Mensen met een zorgbehoefte willen doorgaans niet verhuizen uit sociale overwegingen, hetgeen betekent dat de nadruk voor een belangrijk deel komt te liggen op aanpassing van bestaande woningen.
Belangrijk is om naast wooncomfort ook aandacht te besteden aan het voorkomen van sociale isolatie.
Vooral de toename van het aantal ouderen en oudere ouderen zal bepalend zijn voor de uitbreiding en aanpassing van het zorgvastgoed.
Bovendien worden nieuwe eisen aan de kwaliteit en het upgraden of vervangen van verouderde ziekenhuizen gesteld.
Perspectieven
Inzetten op technologische én sociale innovatie, waarbij het gebruik van innovatieve methoden, materialen en modulaire technieken ondersteund wordt door innovatie van de Human Capital-aanpak.
Het innovatiepotentieel zit in de combinatie met duurzaamheidsopgaven, het aanbrengen van slimme intuïtieve voorzieningen voor comfortabel leeftijdsbestendig wonen en het bouwen van flexibel vastgoed.
Ontwikkelen van nieuwe flexibele levensloopbestendige woon en woon-zorgconcepten voor bestaande woningen.
Morgen ‘weet’ een woning wanneer de bewoner thuis is en past alles wat in een huis gebeurt zich automatisch aan de gebruikspatronen en behoeften van de bewoner aan.
Regionaal passend bijbouwen van levensloopbestendige woningen en woongroepen.
Op peil houden of toevoegen van voorzieningen in de buurt voor behoud of vergroting van de woonkwaliteit en zelfredzaamheid.
Renoveren/upgraden naar duurzaam en toekomstbestendig zorgvastgoed.
Overtollig zorgvastgoed transformeren en nieuwe bestemmingen geven.
Condities
Ontwikkelen van all inclusive slimme en duurzame zorgdiensten op basis van ’woonbundel’ abonnementen.
Onderzoek naar de ontwikkeling van het zorglandschap en de effecten daarvan op vastgoed.
Er is onvoldoende overzicht en kennis bij gemeenten betreffende nieuwe woon/zorgbehoeften en reeds lopende initiatieven. Ook in bestemmingsplannen zou hier meer ruimte voor moeten zijn.
Mogelijkheden voor alternatieve financieringen en financiering door zorgverzekeraars om initiatieven te ontwikkelen.
Ontwikkeling van systeemconcepten die zich richten op ziekenhuizen, verzorgingshuizen en algemene gemeenschappelijke ruimten als ontmoetingsplek om sociale armoede te voorkomen.
Opzetten van kenniscentrum voor ontwerpen en bouwen van zorggebouwen binnen Nederland met een strategische onderzoeksagenda.
Evenwichtige richtlijnen voor de financiering van nieuw zorgvastgoed (lange termijn investering) in relatie tot de jaarcontracten welke zorgverzekeraars afsluiten met zorginstellingen.
Richting 2021
Is er sprake van een grootschalige aanpak voor het verhogen van het wooncomfort en zorgaanbod in woningen en zorgvastgoed.
Is er een samenhangend landelijk actieprogramma in uitvoering dat levensloopgeschikt wonen in de sociale huursector stimuleert in combinatie met gemiddeld energielabel A.
Zijn er op korte termijn betaalbare (verzekerings)pakketten beschikbaar voor 65 plussers die zonder verbouwing, maar door middel van een integrale benadering van digitalisering, sensoring & domotica en robotisering, de kwaliteit van leven, veiligheid & gezondheid drastisch verbeteren.
Is er een gebundeld kennisnetwerk opgericht met een strategische onderzoekagenda rond ontwerp, bouw, onderhoud, exploitatie en professioneel opdrachtgeverschap van zorggebouwen.
Relevante initiatieven
Energiesprong Zorgvastgoed onder de vlag van Stroomversnelling Langer Thuis (Platform 31).
City Deal ‘naar een digitale woonomgeving’ (Eindhoven, Tilburg, Breda, Helmond, Den Bosch).
www.prijsvraagwhocares.nl (Rijksbouwmeester).
Programma’s rondom langer thuis wonen. Voorbeelden: gemeente Rotterdam, Nieuwegein, Houten. Concepten zoals Vivalib of Vitaal Thuis.
Langerthuisineigenhuis.com (BNA, Platform31)
Experimenten, zoals ‘een tweede leven’ (Habion en Woonzorg Nederland) en Senior Impact Lab (Atrivé).
Blijverslening door SVn om eigenaar-bewoners te stimuleren hun woning aan te passen.
Zorgopdekaart.nl
Langer Thuis (Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg, MOVISIE en Platform31)
