Goed onderwijs is van nationaal belang, omdat daarmee wordt geïnvesteerd in de toekomst van Nederland.
Het structureel verbeteren van het binnenklimaat, het energieverbruik en flexibiliteit in onderwijsgebouwen heeft een positief effect op de leerprestaties van miljoenen kinderen en draagt bij aan een gezond werkklimaat, lagere exploitatiekosten en verduurzaming van onderwijsgebouwen.
Een groot gedeelte van de bestaande voorraad onderwijsgebouwen voldoet niet (meer) aan de eisen en wensen die de samenleving aan goed onderwijs stelt, of aan de veranderende demografische samenstelling van de regio.
Ruim driekwart van de scholenvoorraad moet voor 2030 een labelverbetering ondergaan.
Uitdaging
Inzicht in de staat van onderwijsgebouwen en de toekomstige regionale behoefte aan onderwijs, sociale en culturele voorzieningen.
Het verbeteren van het leer- en lesklimaat waarbij tegelijkertijd een bijdrage wordt geleverd aan verduurzaming en flexibiliteit van het onderwijsvastgoed.
Multifunctionele accomodaties waarbij voor- en naschoolse opvang, onderwijs, sociale en culturele voorzieningen gebundeld worden.
Doordat het nieuwbouwbudget voor het primair en voortgezet onderwijs bij de gemeente zit, en de exploitatie bij de school zelf, zijn er onvoldoende prikkels om integrale afwegingen te maken.
Perspectieven
Inzetten op technologische én sociale innovatie, waarbij het gebruik van innovatieve methoden, materialen en modulaire technieken ondersteund wordt door innovatie van de Human Capital-aanpak.
Basispakket met keuzes voor aanpassingen die passen bij het gebouw, met gestandaardiseerde onderdelen en een gegarandeerde besparing.
Concepten voor aanpassing en nieuwbouw van scholen waarbij het ‘smart’ maken van leslokalen, multifunctionaliteit, circulair bouwen, goedkopere exploitatie, aansluiting op energy grids zijn meegenomen.
Overtollig onderwijsvastgoed transformeren en nieuwe bestemmingen geven.
Condities
Vergroten inzicht in de staat en het gebruik van scholen met behulp van een universeel open source asset management systeem.
Bundeling, uniformering en professionalisering van de uitvraag.
Ontschotting tussen investering en exploitatie zodat voldoende investeringscapaciteit vrijkomt.
Wet- en regelgeving aanscherpen waardoor zeer onzuinige schoolgebouwen met een ongezond binnenklimaat verplicht aangepast dienen te worden.
Kennisuitwisseling tussen onderwijsinstellingen, gemeenten en marktpartijen.
Richting 2021
Ligt er een Plan van Aanpak ligt om in 2030 het binnenklimaat van alle scholen gezond te krijgen, en de eerste voorbeelden van ‘programma-aanpak’ zijn gestart. Er komt een landelijk Financieringsarrangement Scholen beschikbaar.
Is er op relatief korte termijn een gebiedsgerichte inventarisatie van onderwijsgebouwen voor heel Nederland, met een onderverdeling naar vervanging door nieuwbouw, ingrijpende renovatie, (kleine) energetische verbetering of een onzekere toekomst.
Hebben gemeenten en schoolbesturen op regionaal niveau een gezamenlijke professionele uniforme uitvraag ten behoeve van een bepaald type schoolgebouw op kwaliteit, prestatie, betaalbaarheid, en proces.
Is er een ‘keuzemenu’ beschikbaar waarbij gekozen kan worden voor een pakket aanpassingen die past bij de verschillende type gebouwen, met gestandaardiseerde onderdelen (industrialisatie), circulaire materialen en gegarandeerde energiebesparing.
Zijn de oplossingen gebaseerd op Total Cost of Ownership uitgaande van optimale duurzaamheid en gebruik van slimme intuïtieve systemen, met passende innovatieve service overeenkomsten.
Is er een landelijk kenniscentrum ‘Kwalitatieve Scholen’; een loket en/of regisseur waar lessen uit initiatieven worden gebundeld en dat gemeenten en scholen kennis deelt, faciliteert of adviseert.
Relevante initiatieven
Green Deal Scholen, School vol Energie (Platform 31)
Duurzame en gezonde scholen (Bouwcampus)
(Afgerond) Frisse Scholen (RVO)
Deltaplan Scholen met pilotprojecten van Economic Board Utrecht, gemeente Amersfoort en Utrecht, schoolbestuur BCOU
