Aanvullende investeringen

Met gebundelde programma’s vanuit bestaande beleidsinitiatieven (het zgn. basispad) alleen zal het niet lukken om de maatschappelijk urgente opgaven op tijd en effectief in te vullen. Er zijn aanvullende investeringen nodig om het volume en het tempo te verhogen. Deze impulsen helpen om de productiviteit in de sector een boost te geven, en de doelstellingen en ambities op gebied van een toekomstbestendig en duurzaam Nederland voortvarender, sneller en effectiever te bereiken. 


De Taskforce Bouwagenda ziet voor de korte termijn dat intensivering met name nodig is op het gebied van verduurzaming in de woning- en gebouwenvoorraad, transformatie van (binnen)steden, toekomstbestendige infrastructuur en innovatie in de bouwketen. Deze impulsen helpen om de terugverdientijd van maatschappelijk noodzakelijke investeringen te verkorten, de productiviteit in de sector een boost te geven en verdienen zich op langere termijn terug. 


De Taskforce Bouwagenda adviseert om voor de periode 2018 – 2021 ondersteunende beleidsmaatregelen te nemen met budgettair effect van ca 7 miljard euro om Nederland in een hoger tempo te verduurzamen. Om steden en dorpen leefbaar, klimaatadaptief en bereikbaar te maken en te houden. Om de terugverdientijd van maatschappelijk noodzakelijke investeringen door innovatie te verkorten. Onder andere door het afdekken van onrendabele toppen en het voorzien in garanties bij investeringen met een hoger risicoprofiel.

Klik om te vergroten

1. SDE+ verhogen

Duurzaam opgewekte energie is nog niet (altijd) rendabel. Er moet ruimte komen voor het grootschalig aanleggen van windmolens, biogasproductie en zonneparken. De bestaande subsidieregeling SDE+ zou daarvoor voortgezet en geïntensiveerd moeten worden, specifiek voor bouwgerelateerde maatregelen. Dit helpt in de gewenste transitie naar schone energie en verlaging van de CO2-uitstoot. De structurele verhoging betreft tussen de 4 en 8 miljard euro. Door de lange aanlooptijd is er pas een budgettair effect vanaf 2021 van 0,2 miljard euro.


2. Intensivering innovatie en verduurzaming productieprocessen

Productieprocessen kunnen innovatiever en duurzamer. De Rijksoverheid kan deze transitie versnellen en opschalen door inzet van de nieuw op te richten nationale investeringsbank en/of in de bestaande energiebesparende te intensiveren. Door bijvoorbeeld het structureel verhogen van de energie-investeringsaftrek (EIA) worden ondernemers gestimuleerd om extra te investeren in energiebesparende technieken, na-isoleren van gebouwen en het gebruik van duurzame energie in hun onderneming. Met een intensivering van 0,3 miljard euro per jaar kan het maken van energielabelsprongen worden versneld.


3. Energiebesparinginvesteringen corporaties (ombuigen verhuurdersheffing)​​​​​​​

Met het Energieakkoord zijn er stevige ambities voor de komende jaren geformuleerd om tot meer duurzaamheid te komen en de gebouwde omgeving moet hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Alleen al in de Nederlandse woningvoorraad lijkt een enorm besparingspotentieel te liggen. Met een versnelde labelstapverbetering van reguliere huurwoningen kan al een grote invulling worden gegeven aan de landelijke doelstelling. Hoe dat te bereiken, bijvoorbeeld via het ombuigen van de verhuurdersheffing, is in dit stadium onderwerp van gesprek.


4. Fiscale voordelen energiebesparende

particuliere woningmaatregelen

Met het Energieakkoord zijn er stevige ambities voor de komende jaren geformuleerd om tot meer duurzaamheid te komen en de gebouwde omgeving moet hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Alleen al in de Nederlandse woningvoorraad lijkt een enorm besparingspotentieel te liggen. Met een versnelde labelverbetering van (bestaande) koopwoningen kan al een grote invulling worden gegeven aan de landelijke doelstelling, met name voor woningen met label C of minder. Om tot een versnelling van verduurzaming van (bestaande) particuliere woningen te komen, zijn eenvoudige en heldere (fiscale en stimulerings)regelingen noodzakelijk. Maatregelen waaraan kan worden gedacht, zijn verlaging van de energiebelasting en een energiebesparingsaftrek in de loon- en inkomstenheffing als eigenaren investeren in verduurzamen van de woning. Het doorvoeren van deze fiscale maatregelen leidt tot een lastenverlichting van 0,3 miljard euro per jaar.


5. Intensivering infrastructuur

De huidige infrastructuur vraagt om betere benutting, uitbreiding van infrastructuur waar nodig, energiebesparing/-opwekking in infrastructuur, Smart Mobility en vooral beter en slimmer beheer en onderhoud/vervanging. Zekerheid van beschikbaarheid en optimale capaciteitsbenutting van alle mobiliteitsvormen zijn daarbij gebaat. Dit bevordert de doorstroming, gebruik van openbaar vervoer, experimenten met digitale mobiliteitsdiensten en klimaatadaptatie. De hiermee gemoeide intensiveringen bedragen 0,5 miljard euro per jaar.


6. Intensiveren Innovatie bedrijfsleven

Innovatie in bedrijfsprocessen, in producten en in projecten is essentieel om de grote maatschappelijke opgaven sneller, slimmer en met internationale uitstraling aan te pakken. Het stimuleert ondernemerschap, meer value for money voor de overheid en brengt privaat-publieke samenwerking tussen kennis/onderzoeksinstellingen en bedrijven tot stand. De Rijksoverheid bevorderd innovatie door het verruimen van de bestaande TKI-toeslag met 0,1 miljard euro, verhogen van het innovatiebudget voor het MKB met 0,2 miljard euro en een innovatiebudget specifiek voor de bouwsector (inclusief stimulering van bredere toepassing van digitalisering en informatisering ten behoeve van virtueel bouwen (o.a. BIM) en assetbeheer) met 0,1 miljard euro. De totale intensivering voor innovatiebevordering (bouw)bedrijfsleven bedraagt daarmee 0,4 miljard euro per jaar.


7. Intensiveren (gebieds)transformatie

Er is behoefte aan een visie en versnelling in het transformeren van gebieden, woningen en vastgoed. Daarbij past geen ‘one-size-fits-all’ aanpak, maar een aanpak die past bij de specifieke demografische, klimaat en bereikbaarheid ontwikkelingen. Bestrijden van leegstand, ombouw van kantoren, betere ziekenhuizen, gezonde en flexibele scholen en levensloopbestendig maken van bestaande woningen horen daarbij. De Rijksoverheid kan bijdragen aan een versnelling en opschaling in de transformatieopgave. Hoe dat te bereiken is in dit stadium onderwerp van verkenning.

Organiseren en proces

De Taskforce Bouwagenda moet in periode 2017 – 2021 een onomkeerbare ontwikkeling naar een toekomstbestendig en duurzaam Nederland hebben ingezet. Waar fragmentatie en inefficiëntie in de totale bouwketen is teruggedrongen en waarin investeren in innovatie loont. De Taskforce Bouwagenda wil gedurende die periode inzetten op het inspireren, interveniëren, organiseren, versnellen en opschalen in de diverse maatschappelijke opgaven die in de Road Maps zijn gedefinieerd. Hiervoor heeft de Taskforce Bouwagenda per jaar circa 20 miljoen euro aan budget nodig voor proces, kennis en uitwerking, stimulering en wegnemen van (institutionele) belemmeringen.

Klik om te vergroten

1. Programmabureau

Overheden, ondernemers, kennisinstellingen, gebruikers en financiers zijn vertegenwoordigd en nemen deel in de Bouwcoalitie en de Taskforce Bouwagenda. Voor de uitvoering van De Bouwagenda en het bereiken van de gestelde ambities worden zij ondersteund door een Programmabureau. Dit programmabureau is samengesteld uit overheid en bedrijfsleven.


2. Intensivering op kennisontwikkeling, –deling en procesondersteuning initiatieven. Toetsen en stimuleren praktische toepasbaarheid innovaties.

Gericht op de maatschappelijke opgaven zal de ontwikkeling van innovatieve aanpakken, materialen en technieken gestimuleerd worden. Het organiseren van experimenteerruimte, testen validatie en doorontwikkeling naar structurele toepassing vraagt om versterking van de bestaande kennisinfrastructuur.


3. Wegnemen belemmeringen, stimuleren versnelling en opschaling in specifieke Road Maps voor opdrachtgevers en ondernemers in de bouwsector.

In de Bouwagenda zijn 17 specifieke Road Maps benoemd. Deze betreffen specifieke maatschappelijk opgaven waarin sneller en slimmere oplossingen nodig zijn om (nationale) ambities te halen. Onderdeel hiervan zijn het wegnemen van (institutionele) belemmeringen en het bij elkaar brengen van gebundelde uitvragen en marktinitiatieven. Hierin is actieve procesbegeleiding en stimulering essentieel. Per Road Map zal worden gewerkt aan het vormen van coalities, de uitwerking naar innovatiegerichte uitvragen, slimme contractuele - en samenwerkingsarrangementen en financiële arrangementen.